Vaginisme begrijpen: symptomen, oorzaken en behandelingsopties

Wat is vaginisme?

vaginisme, een genito-bekkenpijn / penetratiestoornis,  is de onwillekeurige, onmiddellijke samentrekking van de bekkenbodemspieren door de vaginale opening in afwachting van penetratie, waardoor vaginale penetraties - vinger, geslachtsgemeenschap, tampon, vaginale applicator, gynaecologisch onderzoek - moeilijk of onmogelijk worden. 

Vaginisme werd vroeger gezien als een aandoening van seksuele disfunctie die wordt geassocieerd met een geschiedenis van seksueel misbruik en wordt gekenmerkt door pijnlijke geslachtsgemeenschap. Dit is weerlegd: vaginisme gaat over elke vaginale penetratie, niet alleen seks, en is altijd een op angst gebaseerde aandoening, of de vrouw zich nu bewust is van haar onderliggende angst of niet.  

Wat zijn de symptomen van vaginisme?

Het primaire symptoom van vaginisme is pijn of ongemak tijdens vaginale penetratie. Dit kan een scala aan activiteiten omvatten, zoals geslachtsgemeenschap, het inbrengen van tampons of tijdens gynaecologisch onderzoek. De intensiteit van de pijn of het ongemak kan van persoon tot persoon verschillen - voor sommigen kan vaginisme een licht ongemak zijn, terwijl het voor anderen intense pijn kan zijn.

Deze pijn of ongemak is te wijten aan onwillekeurige samentrekkingen of spasmen van de spieren van de bekkenbodem die de vagina omringen. Deze samentrekkingen worden meestal veroorzaakt door de poging om iets in de vagina in te brengen, maar ze kunnen ook optreden in afwachting van penetratie, zelfs voordat er daadwerkelijk fysiek contact plaatsvindt. Deze reactie kan penetratie moeilijk of onmogelijk maken.

De ervaring van pijn wordt vaak omschreven als een beklemmend of branderig gevoel. Sommige vrouwen beschrijven het gevoel alsof ze een muur raken bij de vaginale opening. Het is belangrijk op te merken dat de pijn die gepaard gaat met vaginisme zelfs kan optreden als een vrouw seksueel opgewonden is en seks wil hebben.

Naast fysieke pijn kan vaginisme leiden tot psychische klachten. Vrouwen die aan vaginisme lijden, ervaren vaak hoge niveaus van angst of angst rond seksuele activiteit, wat kan leiden tot het vermijden van seks, verminderd seksueel verlangen en relatiestress. Sommige vrouwen kunnen ook gevoelens van ontoereikendheid, frustratie of schuldgevoelens ervaren, en het kan ook hun gevoel van eigenwaarde en lichaamsbeeld aantasten.

Er zijn aanwijzingen dat vrouwen een grotere kans hebben op vaginisme als ze bang zijn voor pijn, verwondingen, bloedingen, angst om de controle te verliezen en een paniekaanval krijgen als ze seks hebben met penetratie, volgens een onderzoek van The Journal of Sex & Marital Behandeling.

Het is essentieel op te merken dat de symptomen in ernst kunnen variëren en in verschillende situaties kunnen voorkomen, afhankelijk van het individu.

Wat zijn de oorzaken van vaginisme

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van vaginisme en het ontstaan ​​ervan wordt volgens de National Health Service of UK niet altijd volledig begrepen. Sommige vrouwen kunnen hun hele volwassen leven met deze aandoening worstelen, waardoor ze geen geslachtsgemeenschap kunnen hebben. Voor anderen kan het verband houden met verontrustende ervaringen, zoals een moeilijke bevalling of een traumatische seksuele ontmoeting.

Vaginisme kan ontstaan ​​bij vrouwen die in het verleden bevredigende en pijnloze seks hebben gehad. Bepaalde situaties zoals een vaginale infectie, complicaties na de bevalling, uitputting of depressie kunnen triggers zijn. Lichamelijke problemen zoals letsel of ontsteking in de vagina, het bekkengebied of de blaas kunnen ook leiden tot de ontwikkeling van vaginisme. Andere oorzaken kunnen chronische vaginale droogheid of irritatie door zaaddodende middelen of latex in condooms zijn. Interessant is dat zelfs wanneer de aanvankelijke fysieke oorzaak verdwijnt, vaginisme kan blijven bestaan. Het kan ook een bijwerking zijn van alcohol, bepaalde medicijnen of drugs.

Trauma aan het genitale gebied, zowel in het verre verleden als recenter, kan een beschermende lichamelijke reactie opwekken die zich kan manifesteren als vaginisme. Een ongemakkelijke of pijnlijke seksuele ervaring of medisch onderzoek kan de oorzaak zijn. Angsten in verband met geslachtsgemeenschap, zoals de overtuiging dat de vagina te klein is, komen vaak voort uit verontrustende vroege seksuele ervaringen. Voor sommigen kan vaginisme een gevolg zijn van seksueel misbruik, aanranding of verkrachting.

Ook psychologische factoren kunnen een belangrijke rol spelen. Een strenge opvoeding waarbij seks taboe was, of misleidende berichten die schuldgevoelens of schaamte rond seks veroorzaken, kunnen vaginisme veroorzaken. Onvoldoende seksuele voorlichting of te horen krijgen dat geslachtsgemeenschap pijnlijk is of dat seksueel verlangen verkeerd is, kan angst en bezorgdheid rond seks opwekken. Culturele of religieuze verboden, zorgen over zwangerschap of relatieproblemen kunnen ook allemaal bijdragen aan de aandoening.

Wat zijn de psychologische factoren van vaginisme?

• Angst voor het onbekende, zoals "zal het pijn doen?"
• Negatieve emoties, zoals schuld of schaamte, geassocieerd met vaginaal gebruik of seks
• Religieuze of culturele remmingen
• Angst of angst gerelateerd aan geslachtsgemeenschap
• Relatieproblemen, waaronder vertrouwens- of communicatieproblemen
• Gedwongen worden tot seksuele intimiteit
• Een mislukt gynaecologisch onderzoek, waarvoor de arts de patiënt uitscheldt
• Negatieve ervaringen uit het verleden

Wat zijn de fysieke factoren van vaginisme?

• Infecties, zoals urineweginfecties, schimmelinfecties, seksueel overdraagbare aandoeningen
• Gynaecologische problemen, waaronder endometriose of vulvodynie
• Gecompliceerde vaginale bevalling
• Hormonale achteruitgang, zoals bij de menopauze of bij de behandeling van kanker
• Bekkenoperaties of verwondingen

Hoe herken je vaginisme?

Het diagnosticeren van vaginisme kan een uitdaging zijn vanwege de symptomatische overeenkomsten met dyspareunie, volgens The BMJ, een wekelijks collegiaal getoetst medisch handelsdagboek. Om onderscheid te maken tussen de twee, is een uitgebreide geschiedenis, die medische, psychosociale, relationele en seksuele aspecten omvat, cruciaal. Er moet ook rekening worden gehouden met eventuele traumatische seksuele ervaringen.

In de context van een psychologische evaluatie is het belangrijk om de seksuele kennis van het individu en de houding van haar familie ten opzichte van seksueel gedrag te begrijpen. Het is essentieel om een ​​grondig begrip te krijgen van de pijn, angst en vermijdingsgedrag dat met de aandoening gepaard gaat. Het comfortniveau van de patiënt met genitale exploratie, of dit nu zelf uitgevoerd is of door een andere persoon, is ook een belangrijke factor waarmee rekening moet worden gehouden bij het beoordelingsproces.

De meeste vrouwen met vaginisme houden hun mond over de aandoening en maken het niet bekend en zoeken ook geen medisch advies. In plaats daarvan gaan ze op internet zoeken en sluiten ze zich aan bij vaginisme-steungroepen waarmee ze hun vaginisme valideren. Met andere woorden, vaginisme wordt vaak zelf gediagnosticeerd. 

Voor die vrouwen die wel medisch advies inwinnen, is een uitgebreide medische beoordeling door een deskundige clinicus cruciaal voor het nauwkeurig diagnosticeren van vaginisme. Het beoordelingsproces kan het volgende inhouden:

• Een grondige medische geschiedenis en evaluatie van medische, seksuele, sociale en emotionele componenten
• Een bekkenonderzoek uitvoeren, als de vrouw het aankan, om andere medische problemen of infecties te evalueren en uit te sluiten
• Verwijzing naar vaginismespecialist

Wat zijn de soorten vaginisme?

Vaginisme is verdeeld in twee soorten, primair vaginisme en secundair vaginisme.

Wat is primair vaginisme?

Primair vaginisme houdt in dat de vrouw altijd moeite heeft gehad met vaginale inserties, of dat nooit heeft kunnen doen.   

Wat is secundair vaginisme?

Secundair vaginisme – het onvermogen of de grote moeite met vaginale penetraties – ontwikkelt zich na eerdere succesvolle penetraties. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor secundair vaginisme, waaronder chirurgische littekens, strak genezen episiotomie, Lichen Sclerosus, menopauze, oestrogeenverlagende medicijnen, vaginale bestraling, pijnlijke ervaringen (dwz vaginale infectie, seksueel overdraagbare infectie, gedwongen penetratie), gecompliceerde vaginale bevalling, emotionele crisis, gecompliceerd postpartum en meer.

Wat zijn de behandelingsopties voor vaginisme?

Er zijn verschillende behandelingsopties voor vaginisme voor personen die worstelen met vaginisme, en de beste aanpak zal variëren op basis van de specifieke omstandigheden van elke persoon. Een persoonlijke behandeling is altijd de beste manier, maar aangezien dit niet altijd mogelijk is, is virtuele coaching een haalbare optie.

Behandelingen voor vaginisme omvatten elke combinatie van de volgende methoden:

Bekkenbodemfysiotherapie

Een gekwalificeerde fysiotherapeut kan mensen met vaginisme begeleiden bij het ontspannen en beheersen van hun bekkenbodemspieren, wat kan helpen om onwillekeurige samentrekkingen te verminderen.

Vaginale dilatatoren

Vaginale dilatatoren zijn gegradueerde cilindrische apparaten die in de vagina worden ingebracht om de vaginale spieren geleidelijk te helpen strekken en ontspannen. Patiënten kunnen tot grotere maten werken, beginnend met een kleine dilatator naarmate ze comfortabeler worden.

Sekstherapie en counseling

Werken met een gekwalificeerde therapeut of counselor kan individuen helpen om eventuele onderliggende psychologische of emotionele factoren aan te pakken die bijdragen aan vaginisme. Dit kan cognitieve gedragstherapie, mindfulness-technieken of relatietherapie zijn.

Botox-injecties

Gedaan onder verdoving, het doel is om de vaginale spieren te ontspannen en een dilatator in te brengen, waarbij de vrouw de verwijding voortzet na de procedure. Deze benadering pakt de onderliggende angst die de oorzaak is van vaginisme niet aan. 

Geneesmiddel

In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om angst of depressie geassocieerd met vaginisme te helpen beheersen of om onderliggende medische aandoeningen aan te pakken die bijdragen aan de aandoening.

Welke levensstijlveranderingen en zelfzorgpraktijken moet ik volgen als ik vaginisme heb?

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft levensstijl geen invloed op vaginisme. Het is een grote misvatting dat vrouwen met vaginisme moeten veranderen wat ze eten, hoe ze sporten, welke activiteiten ze moeten elimineren en welke ze moeten escaleren, enz. – bekijk onze video Misvattingen over de behandeling van vaginisme om de reikwijdte van ongefundeerde beperkingen te begrijpen die verschillende clinici suggereren.

Zelfzorg kan helpen door vaginisme te begrijpen, de onderliggende angst te beheersen, seksueel bezig te zijn op alle manieren behalve penetrerend, een open communicatie met de partner te onderhouden over seksuele behoeften en zorgen, en te beseffen dat 'je niet de enige bent' die hiermee worstelt voorwaarde!

Moet ik geopereerd worden als ik vaginisme heb?

Chirurgische ingrepen voor vaginisme moeten over het algemeen worden vermeden. Gezien de complexe aard van de aandoening en de sterke associatie met psychologische factoren, moet prioriteit worden gegeven aan niet-invasieve behandelingen. Chirurgie zal de onderliggende oorzaken van vaginisme niet effectief aanpakken en kan leiden tot extra complicaties of het probleem verergeren.

Een hymenectomie kan echter in orde zijn wanneer het hymenale weefsel intact is en bestand is tegen handmatige rek. Helaas gaan clinici er vaak van uit dat alle maagden een intact maagdenvlies hebben (een misvatting!) Hoewel deze eenvoudige procedure nuttig zal zijn voor de vrouw zonder vaginisme (geen onderliggende angst voor vaginale penetratie), zal het vaginisme niet genezen.

Hoe kan ik vaginisme voorkomen?

Het is niet mogelijk om vaginisme te voorkomen, maar het zo vroeg mogelijk herkennen is de sleutel tot het beperken van de impact ervan op het leven, de gezondheid en de seksuele intimiteit van de vrouw.  

• Doe internetonderzoek om meer te weten te komen over vaginisme 
• Praat met uw zorgverlener over het onvermogen om vaginale penetraties te hebben
• Onderhoud open communicatie met uw partner over seksuele behoeften en zorgen
• Zoek behandeling 

Hoe kan ik leven met vaginisme?

Leven met vaginisme is fysiek en emotioneel uitdagend. Met de juiste behandeling en ondersteuning kunnen vrouwen echter de aandoening overwinnen, hun vagina bezitten en genieten van een pijnvrij en bevredigend seksleven. Enkele copingstrategieën die kunnen helpen zijn:

• Zichzelf informeren over vaginisme om de aandoening beter te begrijpen
• Verbinding maken met steungroepen of online forums om ervaringen te delen en te leren van anderen die met soortgelijke uitdagingen zijn geconfronteerd
• Geduld en zelfcompassie oefenen, zoals vaginisme overwinnen kan tijd en moeite kosten
• Vermijd penetraties die pijn veroorzaken om de verdieping van de bijbehorende angst te minimaliseren, met name pijnlijke seks met penetratie - meer hiervan is niet noodzakelijkerwijs beter! 
• Zoek behandeling - vermijd het niet! 

De rol van medische professionals

Zorgverleners zijn cruciaal bij het diagnosticeren en behandelen van vaginisme en het bieden van emotionele steun aan getroffen personen. Medische professionals moeten op de hoogte zijn van vaginisme, de symptomen en behandelingsopties om de meest uitgebreide zorg mogelijk te kunnen bieden.

Wat zijn de verantwoordelijkheden van medische professionals?

Zorgverleners hebben de verantwoordelijkheid om:

• Neem de zorgen van de patiënt serieus en zorg voor een grondige evaluatie van personen met symptomen van vaginisme
• Handhaaf de vertrouwelijkheid van de patiënt en zorg voor een veilige, niet-oordelende omgeving voor het bespreken van gevoelige onderwerpen met betrekking tot seksuele gezondheid
• Zorg voor passende verwijzingen naar specialisten, zoals bekkenbodemfysiotherapeuten, seksuologen of psychologen, indien nodig
• Blijf op de hoogte van de nieuwste onderzoeken en behandelingsopties voor seksuele disfunctie bij vrouwen in het algemeen en vaginisme in het bijzonder.

Gegevens over vaginisme

Vaginisme is een te weinig gerapporteerde en vaak verkeerd begrepen aandoening, waardoor het moeilijk is om nauwkeurige prevalentiegegevens te verkrijgen. Studies suggereren echter dat vaginisme wereldwijd veel vrouwen kan treffen.

Ondanks de prevalentie blijft vaginisme in veel delen van de wereld een relatief onbekende en gestigmatiseerde aandoening. Meer bewustzijn en begrip van vaginisme zijn essentieel voor het verbeteren van de toegang tot passende zorg en ondersteuning voor de getroffenen.

Seksuele pijnstoornissen gerelateerd aan vaginisme

• Dyspareunie: pijnlijke geslachtsgemeenschap
• vulvodynia
• Vulvaire vestibulitis

Deze aandoeningen houden vaak verband met elkaar en vereisen mogelijk een combinatie van behandelingen om de onderliggende oorzaken aan te pakken.

Conclusie

Vaginisme is altijd een symptoom van onderliggende angst. Medische professionals moeten goed geïnformeerd zijn over vaginisme, de symptomen en behandelingsopties om de meest effectieve zorg te kunnen bieden. Vaginisme kan worden overwonnen met de juiste diagnose, behandeling en ondersteuning - er is geen reden om met vaginisme te leven!